All posts filed under: Шумопедија

Твор (пор, смрдливец)

Творовите се малечки цицачи од фамилијата куни, со темнокафеаво или црно крзно и бела шара на грбот. Тие живеат на континентите Северна и Јужна Америка, во селски атари, предградија и во градовите.  Познати се по тоа што лачат секрет со многу непријатен мирис, со кој се штитат и се бранат од непријателот, а тоа обично се големи птици-грабливки. Мирисот што го испуштаат излегува како спреј од две жлезди сместени под опашката, а овој спреј може да достигне и до 3,7 метри во далечина! Творовите се ноќни животни, тие дење спијат во дувла под земјата, а ноќе излегуваат да бараат храна. Се хранат со овошје, растенија, инсекти, јајца од птици, мали глодачи и мали птици. 

Жирафа

Жирафите се цицачи што живеат во африканските савани, низ кои секогаш се движат во групи кои ги води еден мажјак-жирафа.  Тие, со нивните долги вратови, се највисоките копнени животни на светот, со висина од над 5 метри – што значи повисоки од тројца возрасни луѓе! Висината на жирафата, нејзиниот врат и одличниот вид ѝ помагаат оддалеку да ги забележи предаторите (грабливите животни), како лавовите и хиените.  Инаку, жирафите се хербивори, што значи дека се хранат само со растенија. Омилено јадење им се листовите и цветовите од дрвото акација. Со своите долги јазици жирафите успеваат да ги досегнат и највисоките листови на дрвјата.  Покрај тоа што се високи џинови, жирафите имаат и огромен апетит. Тие можат да изедат дури 45 килограми лисја и гранки во еден ден! Но, затоа не им треба многу вода, оти ја добиваат преку лисјата што ги јадат, па пијат вода само еднаш во неколку дена.  Интересен е фактот дека жирафите речиси и не испуштаат никакви звуци, освен во периодот на парење – кога мажјаците испуштаат звук сличен на кашлање. Мажјаците-жирафи се познати и …

Прасе

Прасињата, свињите и крмаците (машките свињи) се питоми животни кои ги одгледува човекот. Погрешно се смета дека тие се валкани животни, напротив, многу се чисти, но имаат обичај да се валкаат во кал за да се оладат и за да се заштитат од инсекти.  Прасињата имаат слаб вид, но одлично сетило за мирис. Со нивните рилки можат да бараат храна и длабоко под земјата. Верувале или не, свињите се сметаат за најпаметни од сите питоми животни. Тие се попаметни дури и од кучињата!

Мравка

Мравките, како и нивните подалечни роднини пчелите, се инсекти што живеат во заедници, односно во колонии. Нив ги има речиси на сите континенти, освен на Антарктикот. Во светот постојат повеќе од 12.000 видови мравки. Зависно од видот, во еден мравјалник можат да живеат дури и милион мравки! Слично како и кај пчелите, во колонијата живее кралица, која е задолжена за положување јајца и за создавање нови генерации мравки, женски работнички и машки мравки кои ја оплодуваат кралицата. Кралицата и мажјаците имаат крилја, а женските работнички немаат.  Во колонијата мравките-работнички имаат повеќе задачи: да наоѓаат и да собираат храна, да бидат војници кои ја штитат кралицата и ја бранат колонијата, да се грижат за јајцата и бебињата-мравки и да го градат мравјалникот. Една мравка може да подигне товар дури 20 пати поголем од нејзината тежина!

Пчела

Пчелите се инсекти што живеат на сите континенти на Земјината топка, освен на Антарктикот (Јужниот Пол). Нивни најблиски роднини се бумбарите, а подалечни – осите и мравките.  Пчелите живеат во колонии, со една кралица која раководи со целата кошница. Кралицата положува јајца од кои се раѓаат нови генерации мали пчели. Во една кошница најчесто има само една кралица.  Пчелите-работнички се женски пчели и нив можеме да ги видиме како летаат околу кошницата. Тие наоѓаат и собираат храна (полен и нектар од цвеќињата), ги градат ќелиите и ја чуваат кошницата. Најинтересно е што пчелите-работнички имаат посебен танц! Тие умеат, со извивање на телото што личи на танц, да им го покажат на своите друшки изворот на храна што го пронашле.   Машките пчели, пак, се викаат трутови и тие не се корисни ниту за работа ниту, пак, за чување на кошницата, но ја оплодуваат кралицата. Сепак, кога ќе дојде зимата и кошницата се затвора за да преживее, другите пчели ги исфрлаат трутовите надвор! Луѓето чуваат пчели од дамнешни времиња, повеќе од 4.000 години. Освен што прават вкусен и …

Еж

Ежовите се мали цицачи што живеат во дивина, претежно во шуми, ливади, градини, мочуришта и пустини, во Европа, Африка и во Азија. Дење спијат под лисјата или во дупки во земјата, а ноќе излегуваат надвор да јадат, и тоа: инсекти, пајаци, паднато овошје, мали глувчиња, полжави, гуштери, жаби, јајца, па дури и змии! Ежовите имаат боцки по целото тело, освен на лицето, нозете и стомачињата. Тие им служат за да се заштитат од опасности, и кога спијат, но и кога се нападнати. Кога се нападнати, тие умеат целите да се склопчат во топка од боцки, со вовлекување на главчињата, опашката и нозете.  Нивните боцки се меки и кратки кога ќе се родат. Но, набрзо им се издолжуваат, се стврднуваат и стануваат многу поостри. Верувале или не, иако претежно остануваат на земјата, сепак ежовите знаат и да се качуваат на дрвја, а и да пливаат!

Пеперуга

Пеперугите се прекрасни со нивните нежни, разнобојни крилја и сите ги сакаме. Но, дали знаете дека тие се раѓаат како нешто сосема друго, а потоа минуваат низ фантастична трансформација – процес наречен метаморфоза? Метаморфозата или преобразбата се одвива во четири фази:  Фаза 1: Јајце Откако женската пеперуга ќе положи јајца, најчесто на лисјата или на стебленцата од растенијата, во јајцата почнуваат да се развиваат малечки гасеници.  Фаза 2: Гасеница Кога ќе бидат доволно пораснати, гасениците излегуваат од јајцата и се запознаваат со надворешниот свет. Односно, тие веднаш почнуваат да јадат! Веднаш ги јадат лисјата на растението на кое биле, а потоа продолжуваат да јадат и да јадат и да јадат… сè додека не пораснат дури 100 пати поголеми откако кога излегле од јајцата! Фаза 3: Кукла Откако целосно ќе порасне, гасеницата се формира во кукла (или chrysalis), со тоа што се завива во цврста обвивка на некој скриен дел од лист или стебло на некое растение. Внатре во обвивката гасеницата полека се преобразува во пеперуга! Фаза 4: Пеперуга А кога пеперугата е подготвена да излезе надвор, …

Зајак

Зајаците се цицачи што живеат во групи, најчесто во тунели и простории што ги копаат под земјата. Живеат претежно во шуми и ливади. Иако потекнуваат од Европа, денес ги има на речиси сите континенти, освен на Антарктикот и на некои острови во Југоисточна Азија. Сепак, постојат многу видови зајаци кои се разликуваат по многу работи, од тоа каде живеат, до нивните надворешни карактеристики. Покрај дивите зајаци, постојат и питоми. Неколку интересни факти за зајаците: – Забите на зајакот никогаш не престануваат да растат! Но, тие се трошат со грицкањето трева, полски цвеќиња, корења, лисје, кора од дрвја и различни зеленчуци.  – Кога е среќен, зајакот изведува посебен скок во воздухот! –Очите на зајакот се наоѓаат странично на неговата глава, што значи дека тој може да гледа на сите страни околу себе. Тоа му помага брзо да ја забележи опасноста и да избега. Покрај очите, неговите долги уши му овозможуваат оддалеку да ги наслушне грабливите животни. – Исто како и мачките, и зајаците предат кога се задоволни и опуштени!